برآورد روند ژنتیکی و فنوتیپی سن اولین زایش و فاصله زایش و عوامل موثر بر آنها در گاوهای هلشتاین اصفهان

مطالعه حاضر با هدف برآورد پارامترهای ژنتیکی و بررسی روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات سن اولین زایش و فاصله زایش و همین طور برخی از عوامل موثر آنها در گله های شیری هلشتاین استان اصفهان انجام گرفت. برای این منظور از تعداد 224234 رکورد تولید مثلی مربوط به 78228 حیوان استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل دام خطی و با بهره گیری از روش حداکثر درست نمایی محدود شده در نرم افزار dmu انجام شد. جهت محاسبه همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی بین صفات سن اولین زایش و اولین، دومین و سومین فاصله زایش از مدل چند متغیره استفاده شد. اثرات سن اولین زایش، میانگین تولید شیر، تعداد روز آبستنی و تعداد روزهای باز برای صفت فاصله زایش به عنوان کوواریت و بقیه اثرات به صورت ثابت در نظر گرفته شد. اثرات تصادفی نیز شامل اثر حیوان بود. وراثت پذیری سن اولین زایش و فاصله زایش در آنالیز تک صفتی به ترتیب 008/0± 09/0 و 007/0± 05/0 و در آنالیز چند صفتی به ترتیب 001/0± 05/0 و 002/0± 02/0 و برای سه فاصله زایش اول (شکم دوم سوم و چهارم) به ترتیب 008/0± 068/0، 008/0± 038/0 و 01/0±029/0 برآورد شد. همبستگی ژنتیکی مثبت بین سن اولین زایش با اولین (061/0± 44/0)، دومین (12/0± 31/0) و سومین فاصله زایش (19/0± 17/0) نشان می دهد با انتخاب تلیسه های با سن اولین زایش پایین می توان فاصله زایش را نیز کاهش داد. بر اساس آنالیزهایی صورت گرفته، مشاهده شد همه عوامل مورد بررسی بر سن اولین زایش معنی دار بودند (0001/0>p). همین طور برای فاصله زایش به جز جنسیت گوساله (2621/0=p) بقیه عوامل اثر معنی داری داشتند (0001/0>p). روند فنوتیپی برای سن اولین زایش منفی و البته مطلوب و معنی دار بود (0001/0>p، 397/0± 115/2-) ولی برای فاصله زایش مثبت و البته نامطلوب و تمایل به معنی داری نشان داد (0539/0=p؛ 156/0± 315/0). روند ژنتیکی سن اولین زایش همانند تغییرات فنوتیپی آن منفی و معنی دار بود (0001/0>p؛ 008/0± 087/0-) همچنین این روند برای فاصله زایش بر خلاف روند فنوتیپی این صفت منفی و معنی دار بود (05/0>p؛ 025/0± 056/0-). تفاوت بین روند فنوتیپی و ژنتیکی فاصله زایش با توجه به پایین بودن وراثت پذیری، عدم توجه به عوامل محیطی و مدیریتی برای این صفت می تواند باشد.